Η Περσεφόνη στην Εαρινή Ισημερία
Η εαρινή ισημερία είναι το σημείο της αρχής του επίγειου κύκλου της ανάπτυξης. Είναι το σημείο που όλη η Γη περιμένει για να ανθίσει και να καρποφορήσει. Αυτό συμβαίνει με την άνοδο της Φερσεφόνης (Περσεφόνης) στον επάνω κόσμο, στον γήινο, στον υλικό κόσμο. Τι είναι όμως αυτός ο συμβολισμός; Τι είναι η Φερσεφόνη, η μονογενής Κόρη της Δήμητρας;
Οι κύκλοι της άνθισης, της καρποφορίας, της φθοράς και της δυναμικής σπερματοποίησης έφεραν την Γη στην απόκτηση εμπειρίας και Σοφίας. Περνώντας οι αιώνες η σοφία έγινε το απαραίτητο περιεχόμενο της δράσης και τότε αυτονομήθηκε αυτή η σοφία και η Μητέρα Γη (Δήμητρα) γέννησε την Κόρη, Περσεφόνη. Ο Πλάτωνας στον Κρατύλο αναφέρει:
Αναφέρεται αρχικά ο Πλάτων στα ονόματα της θεάς Φερρέφαττα που χρησιμοποιείτο στον πεζό λόγο των αττικών επιγραφών, ενώ το Φερσεφόνη ή Περσεφόνη θεωρούνται ποιητικοί τύποι. Συχνά αναφέρεται Κόρη. Προτιμούν το πρώτο, λέει, γιατί από άγνοια, το δεύτερο τους φοβίζει επειδή προέρχεται από το «φέρω» και την «φονή»(φόνος) που φέρνει τον βίαιο θάνατο. Στην Ιλιάδα η Περσεφόνη φέρεται να συμμετέχει στον φοβερό χαρακτήρα του συζύγου της Άδη. Το παρομοιάζει με το όνομα Απόλλων που προέρχεται από το από + όλλυμι (χάνω, καταστρέφω), αλλά θα ασχοληθούμε μια άλλη φορά με το όνομα του Απόλλωνα.
Στην συνέχεια πολύ ευαίσθητα δίνει βαρύτητα στο πρώτο συνθετικό, το ρήμα «φέρω». Λέγοντας ότι αφού τα πράγματα φέρονται, κινούνται- κατά το «τα πάντα ρει» του Ηράκλειτου- τότε αυτός που μπορεί να τα ακολουθεί και να βρίσκεται σε επαφή μαζί τους είναι σοφός. Μπορεί να κινείται μαζί με την ροή που μας θυμίζει ότι στον Ομηρικό Ύμνο «Προς την Δήμητρα» η Περσεφόνη είναι κόρη της Ρέας (Ροής), συζύγου του Κρόνου. Σημειωτέον ο Κρόνος δεν αναφέρεται σε αυτό το σημείο ως πατέρας της. Τυχαίο; Όχι! Ένα Ομηρικό μυστήριο που έχει κάποιο λόγο. Είτε στην ποιητική του ελευθερία γράφει ο Όμηρος μόνο αυτό που θέλει αδιαφορώντας για την συνέχεια, είτε θίγει κάποιο θέμα που δεν θέλει να αναπτύξει γιατί θα έπρεπε να διαμορφώσει ολόκληρη μυθολογία. Άλλωστε στην Ιλιάδα φέρει την Περσεφόνη ως κόρη του Δία και της Δήμητρας.
Ῥείης ἠϋκόμου θυγάτηρ, ἀλλ´ ὦκα σὺν αὐτῇ
ἤϊξ´ αἰθομένας δαΐδας μετὰ χερσὶν ἔχουσα.»
της καλλίκομης Ρέας η θυγατέρα (ενν. την Περσεφόνη), αλλά γρήγορα μαζί της
έτρεξε κρατώντας στα χέρια της δάδες αναμμένες.»
Για το πρώτο συνθετικό του ονόματος της είπαμε αρκετά. Τι σημαίνει όμως το δεύτερο συνθετικό που σχετίζεται με τον φόνο; Η απάντηση μας έρχεται από τον Ιεροφάντη των Δελφών Πλούταρχο:
Σε αυτή την φράση κρύβεται η αρχή, το υπόβαθρο της Ελληνικής Σοφίας. Οι καρποί περιέχουν πνεύμα που θυσιάζεται κατερχόμενο στην ύλη. Αυτός είναι ο υποκρυπτόμενος ιερός «φόνος», η «θυσία» θα λέγαμε σε σημερινή ορολογία. Είναι η κάθοδος και εξ αυτού ο περιορισμός της ψυχής μέσα στην ύλη. Καρποί δεν είναι μόνο τα αποτέλεσματα του φυτικού βασιλείου. Άλλωστε έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα φράσεις όπως: «ο καρπός των πράξεών μου».
Στο ανθρώπινο βασίλειο το υλικό περίβλημα είναι η προσωπικότητα. Αυτή εκτελεί έργα και φέρνει τους καρπούς των πράξεων της. Αλλά τι θα ήταν τα έργα της προσωπικότητας χωρίς ψυχή; Έργα κενά ουσίας, περιεχομένου. Η άνοδος της Περσεφόνης στην επιφάνεια της Γης στην ουσία είναι κάθοδος της ψυχής στην ύλη. Η Περσεφόνη είναι ο φορέας της Σοφίας που αποκτήθηκε από τους κύκλους της Γήινης, της Δημήτριας εμπειρίας. Ποιος είναι ο φορέας αυτός που περιέχει και συγκεντρώνει την εμπειρία; Η Ψυχή. Η Ψυχή είναι η ανθρώπινη Περσεφόνη.
Η Ψυχή ενσαρκώνεται σε ένα υλικό περίβλημα, που συνειδησιακά λέγεται Προσωπικότητα και δραστικά λέγεται Σώμα. Αυτή δίνει νόημα σε κάθε σκέψη και πράξη. Ο καρπός των έργων είναι η συγκομιδή της εμπειρίας. Το νόημα, η ουσία της εμπειρίας που αναζητεί ο Δημιουργικός άνθρωπος, που ο Πλούταρχος τον ονομάζει ποιητή στην τότε ορολογία και φυσικά δεν εννοεί μόνο όσους ασχολούνται με την τέχνη της ποίησης. Άλλωστε περιγράφει ποιος είναι ο ποιητής. Ο θεριστής του περιεχομένου της δράσης, της εμπειρίας.
Η Περσεφόνη ζει σε δύο κόσμους. Το ότι την πήρε ο Πλούτωνας μαζί του στον αόρατο κόσμο δεν είναι μία υποβάθμιση, αλλά εξύψωσή της. Ο υλικός κόσμος δεν μπορεί ακόμα να δεχθεί ολόκληρο τον κόσμο της Ψυχής, παρά μόνο ένα μέρος της κάθε φορά, σε κάθε κύκλο του. Έτσι η Ψυχή έχει ανάγκη να ελευθερώνεται από τους περιορισμούς της ύλης. Εκτός της γήινης εμπειρίας και κάθαρσης έχει ανάγκη και την πνευματική εμπειρία και κάθαρση. Αυτή είναι που γίνεται όταν περνάει στον Αόρατο Κόσμο με τον φυσικό θάνατο που στην ουσία είναι Ελευθέρωση και πέρασμα στην πραγματική Ζωή. Εκεί η Ψυχή δρα στους κόσμους της κάνοντας έργα πολύ μεγάλης σημασίας για την ίδια. Όπως για παράδειγμα το να ξεχωρίσει τον εαυτό της από την γήινη νόηση, έργο στο οποίο βοηθιέται από την θεά Περσεφόνη, όπως μας λέει ο Πλούταρχος στο «Περί του εμφαινομένου προσώπου τω κύκλω της Σελήνης».
Χωρίς να ανέβει η Περσεφόνη στον πάνω κόσμο δεν μπορεί να ξεκινήσει καμία σοβαρή δημιουργία. Όλη η πλάση περιμένει το θείο δώρο της σοφίας του πνεύματος για να ενωθεί με το περιεχόμενο. Το άνθος της άνοιξης, που μας φέρνει η Περσεφόνη με την διαδικασία της υλοποίησης της και την εμψύχωση της ύλης, θα γίνει καρπός ώριμος και την ώρα του θερισμού ο δημιουργικός αναζητητής συνειδητά θα συγκεντρώσει την συγκομιδή της εμπειρίας. Αυτό θα αποδώσει το Κοσμικό Όφελος σύμφωνα με τον Νόμο της Οικονομίας και αυτό μας θυμίζει άλλη μία φορά τον Ομηρικό Ύμνο που φέρει την Περσεφόνη κόρη της Ρέας. Διότι ο Τρίτος Κοσμικός Νόμος της Οικονομίας ανήκει στην ίδια ακτίνα με τον Κρόνο.
Το σύμπαν πρέπει να έχει ένα όφελος από κάθε πράξη. Να υπάρχει πάντα κάτι που να περισσεύει από την εμπειρία. Να υπάρχει ένα σημαινόμενο, ένα συμπέρασμα, μία συγκομιδή, ένα νόημα. Αλλιώς φουσκώνει η κυριαρχία της φθοράς και ο θάνατος μέσω του Νόμου της Εντροπίας. Κάνοντας κάτι χωρίς βαθύτερο νόημα, χωρίς κάποια ατομική ή ομαδική ωφελιμότητα, ζώντας με κενότητα, επέρχεται μία συνολική υποβάθμιση ατομική και συλλογική. Αυτό είναι μία βαθιά και βαριά απογοήτευση για την ψυχή.